In de discussie over het wel of niet aanvallen van Syrië hebben de dames en heren politici, met name minister van Buitenlandse Zaken Timmermans, weer iets moois uitgevonden op taalkundig gebied – nu het hen ontbeert aan harde bewijzen dat het regime van Assad zich schuldig heeft gemaakt aan de gifgasaanval van 21 augustus. Ik doel op het onderscheid tussen de woorden ‘legaal’ en ‘legitiem’ en op het handige gebruik dat politici maken van het feit dat de gewone taalgebruiker vaak niet paraat heeft wat de precieze betekenis van woorden is.
‘Legaal’ staat synoniem met ‘wettig’ of ‘wettelijk geoorloofd’. ‘Legitiem’ betekent dat ook, maar het woord beslaat semantisch een groter gebied. Het houdt namelijk ook in: ‘rechtmatig’ of ‘gerechtvaardigd’, ‘gegrond’. Iets wat als legaal bestempeld wordt, gehoorzaamt strikt aan de of een wet, of zou dat moeten doen, terwijl een fenomeen dat legitiem genoemd wordt dat niet per se hoeft te doen, maar de schijn van wettigheid desondanks niet verliest, of in elk geval niet helemaal verliest.
De aanstaande aanval op Syrië is weliswaar niet legaal, geven de dames en heren politici toe, in die zin dat de internationale wetten niet strikt geëerbiedigd of de wil van de internationale wetgever, in dit geval de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, genegeerd wordt, maar, zo voeren zij aan, de daad van agressie stoelt wel op legitimiteit, dat wil zeggen dat zij moreel gerechtvaardigd of gegrond is. En zo wordt het publiek linguïstisch gemasseerd. En zo wordt er aan een daad waarvoor de zogenaamde ‘internationale gemeenschap’ (dat Rusland, China en Iran in deze casus geen deel uitmaken van die internationale gemeenschap boeit niet – het blijft ‘internationale gemeenschap’ in de retoriek) zich niet kan verantwoorden toch een schijn van wettigheid verleend. Je zou het, vooral nu er weerzinwekkende beelden uit het oorlogsgebied blijven opduiken die een aanslag op de emoties plegen, bijna geloven, zo overtuigend klinkt het. Een demonstratie van de macht van woorden.
© 2013 Leo van der Sterren
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten