zaterdag 28 maart 2015

Incidentalarm

De ramp met het vliegtuig van Duitse Vleugels leidt tot de roep om maatregelen ter preventie van herhaling van een dergelijke calamiteit. De maatregelen die de doorvoering van wat zich als een kamikaze-actie laat aanzien, faciliteerden, waren juist ingesteld nadat op 11 september 2001 vliegtuigen door terroristen waren gekaapt doordat zij moeiteloos tot in de cockpit ervan hadden kunnen doordringen – om vervolgens hun verwoestende werk te doen. Die specifieke voorzieningen voor het ene euvel hebben dus de mogelijkheden voor andere euvelen geopend. En zo moet er met elk verdronken kalf een bepaalde put gedempt worden. Het lijkt op water in de zee gooien. Maar wat zich deze week heeft voorgedaan – gesteld dat het inderdaad een geval van zelfdoding door copiloot Andreas Lubitz betrof, maar daar lijkt het wel op – draagt een zodanig krankzinnig karakter dat je gerust kunt aannemen dat zo’n voorval zich nooit meer zal voordoen. Als iets dergelijks zich in een novelle of roman zou hebben voorgedaan, dan zou het verhaal als onwaarachtig of onwaarschijnlijk zijn bestempeld en terzijde zijn gelegd.

De noodzakelijkheid om ook voor eenmalige voorvallen structurele tegenmaatregelen te treffen, zou je incidentalarm kunnen noemen. De oorsprong van incidentalarm ligt echter dieper en bevat zelfs een metafysische component. Incidentalarm is een symptoom van de dwang waardoor mensen geregeerd, en soms getiranniseerd worden om – vaak tegen de stroom in – het hele bestaan en alles in dat bestaan te controleren en te beheersen. Er mag geen mus van het dak vallen of het moet vooraf geregeld zijn. Deze regieobsessie kan ontaarden in uitwassen met neurotische of zelfs psychotische aandoeningen als gevolg. Deze regieobsessie vertegenwoordigt bovendien de eerste piketpaal in het streven van bepaalde mensen naar verlenging van hun levenstijd – wat absolute zeggenschap over en toezicht op de kring rondom een persoon vereist. Nu veel mensen, vooral in de westerse wereld, beseffen dat een hiernamaals niet voor hen zal zijn weggelegd, simpelweg omdat de ratio hen influistert dat zo’n oord niet kan bestaan, zoeken zij naar mogelijkheden om het aardse leven te rekken.

Onsterfelijkheid, dat is het ultieme doel. In het licht van de grote en soms bewonderenswaardige dingen die de mens de afgelopen eeuwen tot stand heeft gebracht (afgewisseld door blijken van de meest baarlijke en genadeloze dierlijkheid), en waarvan de verwezenlijking ooit volstrekt onmogelijk geacht werd, zijn er altijd gelovigen geweest die de vaste overtuiging huldigden dat de mens in staat zou moeten zijn om zichzelf onsterfelijk te maken. Dat soort gelovigen zal er altijd blijven – zo lang als er mensen op deze aarde rondlopen. Want, zo luidt de achterliggende gedachte, mocht dat lukken, dan heeft de mensheid die status bereikt die hem, alle afzweringen van geloven en alle secularisatie ten spijt, al eeuwen lang voor ogen zweefde en dat bewust of onbewust nog steeds doet, als het uitzicht op een bestemming die hem willens en wetens toekomt, namelijk de toestand van goddelijkheid.

© 2015 Leo van der Sterren

dinsdag 24 maart 2015

Leegte

Leegte lacht niet meer en de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie loopt leeg.

© 2015 Leo van der Sterren