Charlatanerie

Nog afgezien van het feit dat hij zich verlaagd heeft tot het plegen van een moord, heeft Folkert van der G. het stomste gedaan wat je in een democratie kunt doen: hij heeft een democratisch politicus waarmee hij van mening verschilde, op volstrekt ondemocratische wijze de politiek uit gewerkt. En het slachtoffer, Pim Fortuyn, werd niet met een politieke daad of met een intrige of met de openbaring van een geheim uit de politiek gebonjourd, nee, in het geval Fortuyn nam de dader een nog veel drastischer maatregel door hem ook het leven uit te bonjouren. Pim Fortuyn werd daarmee niet alleen in een klap de meest veelbelovende starlet uit de Nederlandse parlementaire geschiedenis, maar ook een martelaar voor de populistische zaak. En sindsdien is hij eigenlijk alleen nog maar groter geworden, zoals het legendes nu eenmaal vergaat. Slechts weinigen, zelfs onder de tegenstanders, hebben nog oog voor hoe de dingen werkelijk zaten, toen, tien jaar geleden, Fortuyn bezig was met zijn triomftocht door een politiek braakland en toen hij uiteindelijk, vlak voor de apotheose, koelbloedig werd geliquideerd. Vermoord worden door een uilskuiken, dat gun je niemand.

Pim Fortuyn sprong als een vreemde eend midden in de Haagse hofbijt en met dat bommetje zorgde hij voor de nodige beroering in die toch al niet bepaald rimpelloze, maar daarom niet minder troebele vijver. Hij bezat onmiskenbaar een grote charme en een groot charisma. Zijn frisheid, dandyisme en enthousiasme werkten aanstekelijk. Intellectueel liet hij eerdere en latere populisten ver achter zich, zoals hij zich, anders dan zijn voorgangers en navolgers, ook blootstelde aan zelfspot. Hij dwong vele malen meer respect af dan zij die voor hem kwame en zij die na hem zijn gekomen. Fortuyn blonk uit door zijn authenticiteit.

Wil een politicus zich in het Haagse handhaven, dan vereist dat echter ook andere eigenschappen. Een politicus die het alleen van pluspunten als charme en charisma moet hebben, zal wellicht in eerste instantie successen kunnen boeken, maar zal uiteindelijk toch falen. Op het moment dat het nieuwe eraf zou zijn, had het politieke bedrijf van Fortuyn gevergd wat het van iedere politicus vraagt, namelijk dat hij, als bestuurder of als volksvertegenwoordiger, gewoon saai en gemeen en laag-bij-de-gronds politiek bedrijft. Het gewone waden door het gewone moeras van de staatkunde. Had hij het ook in zijn mars om zich als een politiek dier te gedragen? Ik beweer van niet. Ik durt te stellen dat Pim Fortuyn zich in Den Haag doodongelukkig zou hebben gevoeld en dat er om die reden een vroegtijdig einde aan zijn politieke loopbaan zou zijn gekomen waardoor hij uiteindelijk als de charlatan zou zijn ontmaskerd die hij niet was maar ook niet niet was. Helaas kan door zijn vroegtijdige verscheiden die bewering niet meer gestaafd of gelogenstraft worden.

Wat zou het een feest zijn geweest als Pim Fortuyn in 2002 op een normale manier aan de Tweede Kamerverkiezingen had deelgenomen! Wat zouden er veel Nederlanders graag getuige hebben willen zijn van hoe een politicus als een komeet opstijgt om vervolgens in de atmosfeer te verbranden en in brokstukken terug op de aarde te belanden. Want dat is wat er zich zou hebben voorgedaan. Helaas heeft een aartsdomme sufferd daar de loop van een vuurwapen voor gestoken. Het resultaat van die actie is hierboven beschreven, op dat ene gevolg na, namelijk dat sindsdien het politieke braakland nog braakliggender is geworden.

© 2012 Leo van der Sterren