Van 1774 tot 1781 publiceerde de Engelse dichter, criticus en literair historicus Thomas Warton drie delen van ‘The history of English poetry from the close of the eleventh century to the commencement of the eighteenth century’. Voordat het vierde deel van zijn enorme opus kon verschijnen, overleed Warton echter in 1790.
Warton leverde pionierswerk op het, tot dan toe nauwelijks ontgonnen gebied van de Engelse literatuurgeschiedenis. Ofschoon het zijn voornemen was om de geschiedenis van de Engelse poëzie in een narratieve vorm te gieten, onthield Warton zich ervan om die geschiedenis glad te strijken. Warton besefte dat het materiaal dat hij moest onderbrengen in zijn vertelling omvangrijk en divers was. Hij weigerde de buitengewoon gevarieerde en heterogene grondstoffen – zijn ‘scattered Thoughts’[i] – om te bouwen tot een homogeen en overzichtelijk eindproduct. Hij zag er vanaf om datgene wat chaotisch en diffuus oogde, achteraf te systematiseren. Hij verwierp de taxonomische benadering van de literatuurgeschiedenis die de literatuur netjes in stromingen en scholen indeelt. Maar Warton ging nog een stap verder en dat besefte hij zelf maar al te goed. ‘I have chosen to exhibit the history of our poetry in a chronological series: not distributing my matter into detached articles, of periodical divisions, or of general heads. Yet I have not always adhered so scrupulously to the regularity of annals, but that I have often deviated into incidental digressions; and have sometimes stopped in the course of my career, for the sake of recapitulation, for the purpose of collecting scattered notices into a single and uniform point of view, for the more exact inspection of a topic which required a separate consideration, of for a comparative survey of the poetry of other nations.’[ii]
Warton gaat zich te buiten aan uitweidingen, digressies, divagaties, excursies, elaboraties en preambules. In ‘The history of the English poetry’ wemelt het van lange voetnoten en schier eindeloze opsommingen. Met een zekere regelmaat verlaat hij de hoofdweg en lijkt hij zich te verliezen op zijwegen, omwegen, afwegen, sluipwegen, tunneltjes en zandpaden.
‘Warton understood the spell of dark corners. Not only were cupboards and dusty corners a speciality, but he packed into his footnotes material from monastic records, wardrobe lists, legal documents, letters, charters, and inventories. Lines of thought were often diverted down inviting narrow passageways.’[iii]
Een voorbeeld van zo’n inventaris is de lijst van spullen die in een kast in het koninklijke paleis in Greenwich werden aangetroffen. Ofschoon de lijst niets met poëzie te maken heeft, voegt Warton haar integraal in een voetnoot toe.
‘I make no apology for adding here an account of the furniture of a CLOSET at the old royal palace of Greenwich, in the reign of Henry the Eighth; as it throws light on our general subject, by giving a lively picture of the fashions, arts, amusements, and modes of life, which then prevailed. From the same manuscript in the British Museum. “A clocke. A glasse of steele. Four battell axes of wood. Two quivers with arrows. A painted table [i. e. a picture]. A payre of balance [balances], with waights. A case of tynne with a plot. In the window [a large bowwindow], a rounde mapp. A standinge glasse of steele in ship. – A branche of flowers wrought upon wyre. Two payre of chesmen in a case of black lether. Two birds of Araby. A gonne [gun] upon a stocke wheeled. Five paxes [crucifixes] of glasse and woode. A tablet of our ladie and saint Anne. A standinge glasse with imagery made of bone. Three payre of hawkes gloves, with two lined with velvett. Three combe-cases of bone furnished. A night-cappe of blacke velvett embrawdered. Sampson made in alablaster. A peece of unicorne’s horne. Littel boxes in a case of woode. Four littel coffres for jewels. A horne of ivorie. A standinge diall in a case of copper. A horne-glasse. Eight cases of trenchers. Forty-four dogs collars, of sondrye makynge. Seven lyans of silke. A purse of crymson satten for a ….. embrawdered with golde. A round painted table with th’ymage of a kinge. A foldinge table of images. One payre of bedes [beads] of jasper garnyshed with lether. One hundred and thirty-eight hawkes hoodes. A globe of paper. A mappe made lyke a scryne. Two green boxes with wrought corall in them. Two boxes covered with blacke velvett. A reede tipt at both ends with golde, and bolts for a turony [Perhaps Tyrone in Ireland.] bowe. A chaire of joined worke. An elle of synnamounde [cinnamon] sticke tipt with sylver. Three ridinge rods for ladies, and a yard [rod] of blake tipt with horne. Six walkyng staves, one covered with silke and golde. A blake satten-bag with chesmen. A table with a cloth [a picture] of saint George embrawdered. A case of fyne carved work. A box with a bird of Araby. Two long cases of blacke lether with pedegrees. A case of Irish arrows. A table, with wordes, of Jhesus. A target. Twenty-nine bowes.” MSS. Harl. 1412. fol. 58.’[iv]
Twee vogels uit Arabië. Schaakmannen in een kist van zwart leder. Een stuk van de hoorn van een eenhoorn. Vierenveertig hondenriemen van diverse makelij. Pure poëzie, dat is het.
’ © 2010 Leo van der Sterren
[i] Brief van Thomas Warton aan John Price van 16 augustus 1773. In: Thomas Warton, ‘The correspondence of Thomas Warton’. Athens, GA., 1995, p. 328
[ii] Thomas Warton, ‘The history of English poetry from the close of the eleventh century to the commencement of the eighteenth century’. London, 1840. Vol. I. pp. 4 – 5.
[iii] David Fairer, ‘Organising poetry. The Coleridge circle, 1790 – 1798’. Oxford, 2009, pp. 71 – 72.
[iv] Thomas Warton, ‘The history of English poetry from the close of the eleventh century to the commencement of the eighteenth century’. London, 1840. Vol. I. pp. 203 – 204 (voetnoot).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten