Ieder mens heeft ermee te maken: situaties waarin hij of zij een, ook vanuit het eigen gezichtspunt dusdanig negatieve rol vervuld heeft dat de gedachte aan de aangelegenheid en de evaluatie van het eigen aandeel erin op het geweten inwerken. In dat deel van de hersenen waar het geweten zetelt, wordt als het ware een kopspeld met weerhaken geplant. Zo nu en dan botsen de ongeïdentificeerde vliegende objecten van het onderbewustzijn in het voorbijgaan tegen de knalrode kop van de speld aan. Een herinnering doet zich voor en vervolgens manifesteert zich de onaangename, zelfs pijnlijke en in het ergste geval nauwelijks te verdragen gedachte aan de slechte ervaring opnieuw in het bewustzijn. Het slachtoffer van deze openbaringen valt ten prooi aan somberheid en zelfverachting. Hem breekt het koude zweet uit, terwijl zijn handen trillen. Deze herinneringen nemen gaandeweg de hoedanigheid aan van een telkens herhaalde opprobatie door een gruwelijke demon met een uitwerking die in de tijd niet aan kracht inboet. De eigenaar van het gestigmatiseerde geweten kan de speld met de rode kop verwijderen noch de demonische kwellingen ervan negeren of neutraliseren. De mens met de gewetenskwetsuur zal met de beproeving die het gevolg is van die open wond, moeten leren leven. Hij zal geen andere keus hebben dan datgene wat zich tot noodlot heeft getransformeerd, voor de rest van zijn leven te dragen, zich zo goed en zo kwaad als mogelijk is tegen de aanvallen van de demon verdedigend, met als enige troost de wetenschap dat ieder mens dergelijke kruizen te torsen heeft en dat er met de dood een einde komt aan de bezoeking van het juk van de consciëntie.
Voorwaarde is natuurlijk wel dat een individu of een verzameling individuen over een naar behoren functionerend geweten beschikt. Wat dat ‘naar behoren’ inhoudt, dat is het onderwerp van de ethiek, onder andere, maar dat is ook waar de schoen wringt en de onenigheid begint.
© 2012 Leo van der Sterren
Abonneren op:
Reacties posten (Atom)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten