dinsdag 27 november 2012

Eilandigheid

Wat iemands wereld is, hangt af van waar iemands aandacht op gevestigd is. De focus die een persoon heeft, perkt de existentie van die persoon in, zoals een hek of muur een stuk land afbakent, en beperkt de belevingswereld. De manier waarop een individu in het leven staat, vertoont gelijkenissen met een eiland. Inherent aan het insulaire is dat het ene eiland het andere niet raakt; er zit immers water tussen dat slechts met buitengewone middelen overbrugbaar is. Je kunt niet van het ene eiland lopen of fietsen of, als de afstand te groot is, zwemmen. Die overbrugging vergt dus actie: het regelen van een boot of vliegtuig. Wie die actieve daad nalaat, zal nooit kennis nemen van een ander eiland en letterlijk in zijn eigen wereldje blijven, zonder kennis of weet van enig andere sfeer. Naarmate het aantal gezichtskringen toeneemt, en die ontwikkeling volgt uit de vooruitgang met zijn myriaden aan mogelijkheden en opties, zullen mensen hun eigen omgeving almaar meer begrenzen en zich bepalen tot hun eigen specifieke specialismen, vooral als die toename van onderscheidenlijke biotopen de omvang van een vloedgolf aanneemt. Uit zelfbescherming zullen mensen steeds minder naar het universele neigen. Omdat het anders te veel wordt. Deze verschraling zal de fundamentele individualiteit – in de zin van het alleen-zijn door het onvermogen van mensen om in de huid van een ander te kruipen – ondersteunen en versterken.

Een mooi voorbeeld van beperking tot de eigen biotoop doet zich voor in de omgang met de moderne massamedia. Wie gewend is naar een bepaalde radiozender te luisteren of naar een specifiek televisiekanaal te kijken, zal volledig onbekend zijn met de heerlijkheden op andere zenders en kanalen. Zijn leefomgeving op basis van wat hij op de radio hoort en op de televisie ziet, zal fundamenteel verschillen van die van andere mensen. En met de groei van het aantal radiozenders en televisiekanalen (om maar te zwijgen van de media die dezelfde waar aanbieden als radio en televisie, maar dan op alternatieve wijze, bijvoorbeeld Youtube) en de verfijning of specialisatie ervan zal de versnippering door de verregaande individualisering alleen maar groter worden, terwijl de gehechtheid in de nieuw gecreƫerde gemeenschappen juist steeds intenser zal worden.

Eilandigheid. Steeds vaker zal te horen zijn: we leven in eenzelfde, andere wereld.

© 2012 Leo van der Sterren

Geen opmerkingen:

Een reactie posten