De kloof

Voor het programma Oog In Oog had Sven Kockelmann voor deze week Brahim Bourzik, de hoofdredacteur van De Moslimkrant, uitgenodigd, een prominente vertegenwoordiger van en woordvoerder voor de islam in Nederland. Maar voor het goede begrip moet daar het woord ‘gematigd’ bij: ‘de gematigde islam’, ten einde het leeuwendeel van de moslims in Nederland te onderscheiden van de orthodoxe en naar het extremisme of zelfs terrorisme neigende geloofsgenoten.

De aanleiding voor Kockelmanns uitnodiging was de verschijning, in juni, van een glossy over de profeet Mohammed. Wat volgde, mondde uit in een onmogelijke ontmoeting. Wie als niet-Jehovah’s Getuige wel eens de discussie met een Jehovah’s Getuige is aangegaan, weet wat ik bedoel. Het gesprek meanderde voortdurend om dat boek dat intussen zo’n dertienhonderd jaren telt, de Koran. Wie – en hetzelfde geldt voor de Bijbel of de Vedda of het Nibelungenlied – de Koran één op één toepasbaar op het huidige tijdsgewricht wil laten zijn, doet hetzelfde als een schilder die een figuratief schilderij maakt maar het perspectief negeert. De confrontatie, want dat was het, het was geen dialoog – de confrontatie werd getekend door Kockelmanns bezetenheid – de bezetenheid, niet om een gesprek te voeren maar om een opponent te vloeren. Kockelmanns laag-bij-de-grondse literalisme en zijn Prinzipienreiterei noodzaakten Bourzik om tegen wil en dank de toevlucht tot een casuïstiek te nemen die hij had willen vermijden – en die van hem inderdaad een weerloos achter de feiten aanlopende modderfiguur maakte. Oog in oog. Tand om tand.

Elke dag weer wordt pijnlijk duidelijk hoe groot de kloof kan zijn die tussen mensen gaapt op grond van hun karakters, opinies, overgeërfde eigenschappen, identiteit, partijdigheid, emoties en meningen. En soms, maar eigenlijk veel te vaak blijkt dat die verschillen niet te overbruggen zijn – met de beste wil van de wereld niet, maar zeker niet als je niet de intentie hebt om wat dan ook te overbruggen.

© 2015 Leo van der Sterren